Şirketler İçin Eğitim Planlama*

Eğitim ilk insanla ortaya çıkmış, insanlığın gelişimi ile gelişmiş ve sistemli bir yapıya kavuşmuştur. Günümüzde değeri her geçen gün artan ve toplumun tamamının üstünde en azından birkaç fikir yürüttüğü geniş bir alan haline gelmiştir. Aynı zamanda dünya genelinde kurulan komisyonlar, bakanlıklar, sivil toplum örgütleri ve topluluklarla sürekli olarak değişen ve gelişen canlı bir yapı halini almıştır.

Eğitim başlarda kişiye özel iken zamanla gruplara sunulan bir hizmet haline gelmiştir. Şimdilerde ise Khan Academy gibi örnekleri ile tüm insanlığa sunulan bir hizmet olmuştur. Özellikle global bir köy halini alan dünyamızda toplum içinde yaşayan tüm bireyler sahip olmaları gereken bilgiyi devlet desteğiyle sistemli bir eğitim ile almaktadır. Oysa tarih boyunca pek çok toplum sadece üst zümre ve yöneticilerini sistemli bir şekilde eğitirken alt kademede yer alan insanlar toplum içinde yaşayarak öğrenmekteydi.

Bu değişimde toplumsal yapılar, ortaya çıkan ihtiyaçlar ve gelişen teknolojiler etkili olmuştur. Eskiden insanlar bir bilgi için günlerini ya da haftalarını kütüphanelerde geçirmeliyken günümüzde istediğimiz pek çok bilgiye cep telefonlarımızla bile ulaşabilmekteyiz.

Bu şartlar altında tüm yöneticilerin ve çalışanlarında kabul edeceği üzere şirketler eğitime kesinlikle yatırım yapmalıdır. Peki şirketler kimlere, neden ve nasıl eğitim vermeli veya eğitim almaları konusunda yardım etmelidir? İsterseniz bu sorulara sırasıyla cevap vermeye çalışalım

.

Şirketler kimlere yardım etmeli? Bu sorunun ilk akla gelen cevabı tabi ki yöneticilere ve çalışanlarına gerek duyulan konularda eğitim verilmesi olacaktır. Evet şirketlerin gelişimi ve değişimi için eğitim olmazsa olmaz ve en önemli parçadır. Bunun için pek çok firma sahibi veya insan kaynakları departmanı eğitim ihtiyaç analizi yapmakta ve çalışanların ihtiyaçları doğrultusunda eğitimler planlamaktadır.

Dünya genelinde şirketlerin %70’den fazlasının aile şirketi olduğu düşünülürse firmaların bugünleri kadar geleceklerine de yatırım yapmaları gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır. Tam da bu sebepten dolayı firmalar gelecekte yönetimi devralacak olan veliahtlara yatırım yapmalı ve onları geleceğe hazırlamalıdır. Bunun için planlamalar gençlerin okula başladığı dönemden itibaren alacakları koçluklar, birebir eğitimler ve danışmanlıklar ile desteklenmelidir.

Bir de sosyal sorumluluk kapsamında verilecek eğitim destekleri var ki burada da özellikle topluma katkı üretmek isteyen ve kendi gelişimi kadar toplumun gelişimini de önemseyen firmalar ihtiyaç sahibi kişiler ve/veya çocuklara sağladıkları ücretsiz eğitimler ve burslar gibi projelere desteklemelidir. Günümüzde pek çok vakıf, dernek ve holding bu tür çalışmalara imza atmaktadır.

Yani ilk sorumuzun cevabını özetleyecek olursak firmalar çalışanlarına, veliahtlarına ve ihtiyaç sahiplerine eğitim konusunda yardımcı olabilirler.

İkinci sorumuz ise firmalar neden eğitim vermeli veya verdirmeli? Bu sorunun cevabı ilk soruda verdiğimiz cevap içerisinde yer alıyor. İsterseniz burada biraz daha ayrıntılı olarak konuyu ela alalım. Firmalar kendilerini geliştirmek ve yeniliklere açık olmak zorundadırlar. Değişen toplumun ihtiyaçlarına cevap verebilmek için toplumla birlikte değişmeli ve yeni meziyetler ortaya koymalıdır. Aksi durumda gelişmeye kapalı oldukları ölçekte başarısız olacak ve bir süre sonra ya değişimi kabul edecek ya da iş yapamaz hale geleceklerdir. Bu değişimin olabilmesi için çalışan insanların değişmeleri ve gelişmeleri gerekmektedir. Bunun için başta yöneticiler olmak üzere tüm personelin yaptıkları işler doğrultusunda eğitimler alarak kendilerini geliştirmeleri gerekmektedir. Rakiplerin her geçen gün güçlendiği bir ortamda bunun ihmal edilmemesi gerekir. Burada firmanızın konumu ve hedefleri doğrultusunda yerel ve global rakipler analiz edilmeli ve eğitim planlamasında bunlarda göz önünde bulundurulmalıdır.

Yukarıda da belirttiğimiz üzere firmaların %70’den fazlası aile şirketlerinden oluşmakta. Aile şirketlerinin devam edebilmesi ve bir sonraki nesle aktarılması için veliaht pozisyonunda yer alan bireylerin de planlı bir şekilde yetiştirilmeleri artık bir zorunluluktur. Aksi durumda firmalar gelişimlerini sürdüremez ve bir süre sonra başarıları başarısızlıklara dönüşmeye başlar. Bir örnek vermek gerekirse Kurukahveci Mehmet Efendi firması ülkemizin en eski aile şirketlerinden birisi. Firmanın kurucusu Mehmet Efendi İstanbul’a satış yaparken ikinci nesil alt yapıyı güçlendirmiş ve Türkiye pazarına açılmıştır. Üçüncü nesil alt yapı ve ülke içi pazarında güçlenirken yurt dışı atılımları yapmayı başarmıştır. Günümüzde ülkemizin en değerli yapılarından birine sahip olan Kuru Kahveci Mehmet Efendi dünyada da 50’den fazla ülkeye kendi markası ile satış yapmaktadır. Ülkemizdeki pek çok kahve firması olmasına rağmen onların yapamadığını Kuru Kahveci Mehmet Efendi’nin başarması tabi ki bir tesadüf değil veliaht olan genç nesillerin yetiştirilmesi ile alakalıdır.

İhtiyaç sahibi kişilere yapılacak eğitim yardımları tabi ki bir zorunluluk değildir. Ancak unutulmamalıdır ki içinde yaşadığımız topluma sağlayacağımız tüm destekler sonrasında dolaylı yoldan da olsa bizlerin gelişimini etkileyecektir. Refah düzeyi yüksek bir toplumda yapılan işler ve bunları getirisi ile refah düzeyi düşük bir toplumda oluşturulacak işler ve getirileri muhakkak aynı olmayacaktır. Ayrıca kurumsal açıdan bakıldığında pek çok firma sosyal sorumluluk projelerini birer PR (reklam) çalışması gibi de kullanmaktadır.

Son sorumuz ise bu kişilere eğitimin nasıl verilmesi gerekir? Eğitim günümüzde gelişen teknolojik olgular ile istediğiniz an ulaşabileceğiniz bir hale gelmiştir. Çalışanlara verilecek eğitimlerde yüz yüze eğitimler, seminerler, kongreler, uygulama eğitimleri, iş başı eğitimler, koçluk ve danışmanlık gibi pek çok seçenek bulunmaktadır. Ayrıca firma bünyesinde kurulacak akademiler süreç kontrolü, incelenmesi ve raporlanması gibi konularda da etkin rol alabilir. Sosyal sorumluluk kapsamında ise ücretsiz eğitim ve seminerler, burs ve diğer maddi yardımlar (okul yaptırılması vb.) ile kurulacak ücretsiz online kurslar en çok tercih edilen yöntemlerdir. Online kurs ve eğitimler için sıfırdan bir yapı kurmak istemeyen firmalar Khan Academy gibi farklı firmalarla iş birliğine gidebilmektedir. Veliahtlara verilecek eğitimlerde ise yüz yüze ve birebir eğitimler, uygulamalı eğitimler, koçluk çalışmaları ve danışmanlık çalışmaları daha etkili olmaktadır. Özellikle küçük yaştan itibaren bu eğitimlerin verileceği düşünülürse eğitim koçluğu, kariyer koçluğu veya danışmanlığı, yaşam koçluğu gibi çalışmalar ön plana çıkmaktadır.

Eğitim günümüzde değişim ve gelişimin en kilit noktasıdır. Unutmayın, bugünden geleceğiniz için yakabileceğiniz en kalıcı ışık eğitim için yapacağınız yatırımlardır. İster ailemiz ister çalışanlarımız isterse toplum için olsun eğitim için atacağımız adımların er ya da geç yararını görecek ve geleceğe daha emin adımlarla ilerleyeceğiz.

*Bu yazı İş'te Hayat Ocak 2020 sayısında yayınlanmıştır.

Bu konu ile ilgili çektiğim youtube videosu için tıklayınız. https://www.youtube.com/watch?v=uHvm_7OAoZ0&t=298s